Bộ Công Thương đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa (gọi tắt là dự thảo Nghị định), đề xuất thay thế Nghị định 31/2018/NĐ-CP. Dự thảo lần này mang đến nhiều thay đổi quan trọng nhằm cập nhật thực tiễn thương mại và tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu. Một số điểm nổi bật như sau:
1. Tách bạch về quy tắc xuất xứ ưu đãi & không ưu đãi
- Xuất xứ ưu đãi: Áp dụng cho hàng hóa hưởng ưu đãi thuế quan từ các FTA, GSP hoặc ưu đãi đơn phương.
- Xuất xứ không ưu đãi: Áp dụng cho mục đích đối xử tối huệ quốc, phòng vệ thương mại, mua sắm chính phủ,... Dự thảo tham chiếu từ các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, VIFTA để hoàn thiện quy định.
2. Quy định mới về “Bộ hàng hóa”
Bộ hàng hóa được coi là có xuất xứ khi tất cả các hàng hóa thành phần của bộ hàng hóa có xuất xứ. Trường hợp bộ hàng hóa bao gồm hàng hóa có xuất xứ và hàng hóa không có xuất xứ, bộ hàng hóa được coi là có xuất xứ nếu trị giá của hàng hóa không có xuất xứ không vượt quá 15% trị giá của bộ hàng hóa đó.
3. Hàng hóa có thể thay thế lẫn nhau
Hàng hóa hoặc nguyên liệu giống nhau và có thể thay thế lẫn nhau được coi là có xuất xứ trong trường hợp chia tách thực tế từng hàng hóa hoặc nguyên liệu giống nhau và có thể thay thế lẫn nhau.
4. Mở rộng hình thức cấp C/O
- Doanh nghiệp được phép đề nghị cấp hai C/O cho cùng một lô hàng.
- Cho phép cấp C/O cho hàng hóa được gửi tại kho CFS. Đây là khu vực kho, bãi nằm dưới sự kiểm tra, giám sát hải quan, tương tự kho ngoại quan, vì vậy, Bộ Công Thương bổ sung quy định về việc cấp C/O cho hàng hóa gửi kho CFS để phù hợp với thực tiễn thương mại hiện nay.
- Mở rộng quy định đối với hiệu lực của C/O cấp sau do hiệu lực này tùy thuộc vào quy định của nước nhập khẩu (trừ trường hợp được quy định tại các Điều ước quốc tế) thay vì hiệu lực không quá 1 năm kể từ ngày giao hàng như tại Nghị định số 31/2018/NĐ-CP.
5. Bổ sung cơ chế cấp lại C/O
Các trường hợp được cấp lại bao gồm: mất mát chứng từ, sai sót kỹ thuật, tái xuất – tái nhập,... Giúp doanh nghiệp tránh thiệt hại và bảo vệ uy tín thương mại.
6. Ghi nhận vai trò nguyên liệu trung gian
Dự thảo nghị định cũng đề cập đến nguyên liệu trung gian trong sản xuất xuất khẩu, được coi là một điểm nghẽn lâu nay. Theo quy định hiện nay tại một số FTA (trừ Hiệp định CPTPP, RCEP), nguyên liệu trung gian sử dụng trong quá trình sản xuất ra hàng xuất khẩu được xem là có xuất xứ trong trường hợp nguyên liệu đó đáp ứng quy tắc xuất xứ, được thu mua trong nước, được sản xuất bởi nhà sản xuất khác với nhà sản xuất hàng hóa cuối cùng.
7. Phân cấp, ủy quyền cấp C/O
Ngoài Bộ Công Thương, việc phân cấp, ủy quyền cấp C/O dự kiến được mở rộng đến UBND cấp tỉnh khi đáp ứng điều kiện cấp C/O của Bộ Công Thương và được quy định tại Thông tư của Bộ trưởng Bộ Công Thương.